Αυτοπεποίθηση είναι η εσωτερική αίσθηση ότι αξίζουμε, ότι μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις προκλήσεις της ζωής και ότι έχουμε τον έλεγχο των πράξεων μας. Δεν είναι έπαρση ούτε αλαζονεία, αλλά μια υγιής και ρεαλιστική εκτίμηση του εαυτού μας.
Η αυτοπεποίθηση μας επιτρέπει να διεκδικούμε όσα θέλουμε, να διαχειριζόμαστε τις αποτυχίες χωρίς να καταρρέουμε και να έχουμε πιο υγιείς σχέσεις με τους ανθρώπους γύρω μας.
Όταν πιστεύουμε στον εαυτό μας, δεν φοβόμαστε να εκφράσουμε τη γνώμη μας, να δοκιμάσουμε νέες εμπειρίες και να επιδιώξουμε την προσωπική μας εξέλιξη.
Τι είναι η Αυτοπεποίθηση;
Η αυτοπεποίθηση είναι η πίστη στις ικανότητές μας η σιγουριά ότι μπορούμε να διαχειριστούμε προκλήσεις, να πετύχουμε στόχους και να ανταπεξέλθουμε σε διάφορες καταστάσεις. Είναι το αίσθημα ότι «μπορώ να το κάνω».
Αντίθετα, η αυτοεκτίμηση σχετίζεται περισσότερο με το πώς αντιλαμβανόμαστε την αξία μας ως άτομα. Είναι η βαθύτερη πεποίθηση ότι «αξίζω», ανεξάρτητα από τις επιτυχίες ή τις αποτυχίες μου.
Συχνά, οι όροι «αυτοπεποίθηση» και «αυτοεκτίμηση» χρησιμοποιούνται σαν να είναι το ίδιο. Όμως, στην πραγματικότητα, πρόκειται για δύο ξεχωριστές αλλά αλληλένδετες έννοιες, τις οποίες τις συναντάμε πολύ συχνά στην καθημερινότητά μας.
Ωστόσο, η αυτοπεποίθηση μπορεί να υπάρχει σε συγκεκριμένες πτυχές μας: μπορεί να είμαστε εξαιρετικά σίγουροι για τον εαυτό μας στη δουλειά, αλλά να νιώθουμε αβέβαιοι στις κοινωνικές μας σχέσεις.
Τι είναι η αυτοεκτίμηση;
Η αυτοεκτίμηση είναι κάτι βαθύτερο. Δεν αφορά μόνο τις ικανότητές μας, αλλά τη συνολική αίσθηση της προσωπικής μας αξίας. Είναι ο τρόπος που βλέπουμε και αποδεχόμαστε τον εαυτό μας, ανεξάρτητα από τις επιτυχίες ή τις αποτυχίες μας.
Ένα άτομο με υψηλή αυτοεκτίμηση:
- Νιώθει ότι αξίζει αγάπη και σεβασμό, ανεξάρτητα από τις επιδόσεις του.
- Αποδέχεται τα δυνατά του σημεία αλλά και τις αδυναμίες του.
- Δεν εξαρτάται από την επιβεβαίωση των άλλων για να νιώσει καλά με τον εαυτό του.
Η αυτοεκτίμηση διαμορφώνεται από τις εμπειρίες μας, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία, και συνδέεται άμεσα με το πόσο αγαπητοί και αποδεκτοί νιώθουμε από τους γύρω μας.
Η Μεγάλη Διαφορά ανάμεσα σε αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση
Η αυτοπεποίθηση αφορά το “μπορώ να το κάνω”, ενώ η αυτοεκτίμηση αφορά το “αξίζω, ανεξάρτητα από το αν μπορώ να το κάνω ή όχι”.
Κάποιος μπορεί να έχει υψηλή αυτοπεποίθηση και χαμηλή αυτοεκτίμηση για παράδειγμα, ένας επιτυχημένος επαγγελματίας μπορεί να αισθάνεται σίγουρος για τις δεξιότητές του, αλλά ταυτόχρονα να αμφιβάλλει για την προσωπική του αξία.
Από την άλλη, κάποιος με υψηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να μην είναι πάντα σίγουρος για όλες του τις ικανότητες, αλλά εξακολουθεί να αποδέχεται και να αγαπά τον εαυτό του όπως ακριβώς είναι.
Γιατί είναι σημαντική η αυτοπεποίθηση;
Η αυτοπεποίθηση είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη ζωή μας, καθώς καθορίζει το πώς αλληλεπιδρούμε με τον κόσμο γύρω μας.
Στις προσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις: Όταν έχουμε αυτοπεποίθηση, εκφραζόμαστε πιο ελεύθερα, θέτουμε όρια και διεκδικούμε τις ανάγκες μας χωρίς φόβο. Αυτό οδηγεί σε πιο ισορροπημένες και υγιείς σχέσεις, είτε πρόκειται για φιλικές, ερωτικές ή επαγγελματικές. Στον εργασιακό χώρο, η αυτοπεποίθηση μας βοηθά να αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες, να επικοινωνούμε αποτελεσματικά και να διεκδικούμε ευκαιρίες που μας αξίζουν.
Στην ψυχική και σωματική υγεία: Ένα άτομο με χαμηλή αυτοπεποίθηση μπορεί να βιώνει αυξημένο στρες, άγχος ή ακόμα και καταθλιπτική διάθεση, καθώς αμφισβητεί συνεχώς την αξία και τις ικανότητές του.
Αντίθετα, η αυτοπεποίθηση μας βοηθά να διαχειριζόμαστε καλύτερα τις δυσκολίες, να έχουμε θετική στάση απέναντι στη ζωή και να φροντίζουμε τον εαυτό μας. Επίσης, έχει συνδεθεί με καλύτερες συνήθειες όπως η σωστή διατροφή, η άσκηση και η αποφυγή επιβλαβών συμπεριφορών.
Επομένως, η αυτοπεποίθηση δεν είναι απλώς ένα συναίσθημα είναι ένας βασικός παράγοντας που επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής μας, από τις σχέσεις μας μέχρι την ψυχική και σωματική μας ευεξία.
Πως να αναπτύξεις αυτοπεποίθηση
Η αυτοπεποίθηση δεν είναι κάτι με το οποίο γεννιόμαστε είναι μια δεξιότητα που μπορούμε να καλλιεργήσουμε. Ακολουθούν μερικές πρακτικές τεχνικές που θα σας βοηθήσουν να την ενισχύσετε:
Θέστε μικρούς, ρεαλιστικούς στόχους: Ξεκινήστε με μικρά βήματα που μπορείτε να πετύχετε και ανταμείψτε τον εαυτό σας για κάθε πρόοδο. Κάθε επιτυχία, όσο μικρή κι αν φαίνεται, ενισχύει την πίστη στις ικανότητές σας.
Ένα μικρό tip:
- Σπάσε τον στόχο σου σε μικρά βήματα – Αντί για «Θέλω να βελτιώσω την αυτοπεποίθησή μου», ξεκίνα με «Θα μιλήσω σε έναν νέο άνθρωπο αυτή την εβδομάδα».
- Βάλε χρονικό περιθώριο – Ένας στόχος χωρίς χρονοδιάγραμμα μένει απλά στόχος. Πες «Σε ένα μήνα θα έχω κάνει τρεις νέες επαγγελματικές επαφές».
- Μέτρησε την πρόοδό σου – Κατέγραψε τις μικρές επιτυχίες σου για να δεις πόσο μακριά έχεις φτάσει και να παραμείνεις παρακινημένος.
Βγείτε από τη ζώνη άνεσής σας: Δοκιμάστε κάτι καινούργιο, ακόμα κι αν σας φαίνεται τρομακτικό. Η αυτοπεποίθηση χτίζεται όταν καταφέρνουμε να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις.
Ένα μικρό tip:
- Κάνε κάτι που δεν έχεις συνηθίσει. Δεν χρειάζεται να είναι τεράστιο! Ξεκίνα με μικρές προκλήσεις, όπως να ζητήσεις βοήθεια από έναν άγνωστο ή να πεις τη γνώμη σου σε μια συζήτηση.
- Αγκαλιάσε την αβεβαιότητα – Αντί να αποφεύγεις καταστάσεις που σε αγχώνουν, πες «Ας δω τι θα γίνει» και δώσε στον εαυτό σου την ευκαιρία να εκπλαγεί ευχάριστα.
Εμπόδια που μας κρατούν μακριά από την αυτοπεποίθηση μας
Η ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης δεν είναι πάντα εύκολη, καθώς υπάρχουν εμπόδια που μπορεί να μας κρατούν πίσω. Ας δούμε μερικά από τα πιο συνηθισμένα και πώς μπορούμε να τα ξεπεράσουμε:
Φόβος της αποτυχίας
Πολλοί φοβούνται ότι αν αποτύχουν, αυτό θα σημαίνει ότι δεν είναι αρκετά ικανοί. Στην πραγματικότητα, η αποτυχία είναι κομμάτι της μάθησης.
Ένα μικρό tip
- Δες κάθε αποτυχία ως ένα μάθημα και όχι ως απόδειξη ανεπάρκειας.
- Αναρωτήσου: Τι μπορώ να μάθω από αυτή την εμπειρία;
- Θυμήσου ότι ακόμα και οι πιο επιτυχημένοι άνθρωποι απέτυχαν πολλές φορές πριν πετύχουν.
Αρνητική σκέψη & αυτοκριτική
Οι σκέψεις όπως «δεν είμαι αρκετά καλός» ή «δεν θα τα καταφέρω» μπορούν να μειώσουν την αυτοπεποίθησή σου και να σε κάνουν να αμφιβάλλεις για τον εαυτό σου.
Ένα μικρό tip
- Αντικατέστησε τις αρνητικές σκέψεις με πιο ισορροπημένες, π.χ. «Μπορεί να μην είμαι τέλειος, αλλά κάνω το καλύτερο που μπορώ».
- Δώσε σημασία στο πώς μιλάς στον εαυτό σου – θα έλεγες τα ίδια λόγια σε έναν καλό σου φίλο;
Σύγκριση με άλλους
Η σύγκριση με τους άλλους συχνά δημιουργεί αισθήματα ανεπάρκειας και μειώνει την αυτοπεποίθησή μας.
Ένα μικρό tip :
- Εστίασε στη δική σου πρόοδο και όχι στο τι κάνουν οι άλλοι.
- Θυμήσου ότι ο καθένας έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης.
- Αντί να συγκρίνεσαι, δες τους άλλους ως πηγή έμπνευσης και μάθησης.
Τελειομανία
Η ανάγκη να τα κάνεις όλα τέλεια μπορεί να σε κρατά πίσω, γιατί δημιουργεί φόβο αποτυχίας και συνεχές άγχος.
Ένα μικρό tip :
- Θυμήσου ότι η τελειότητα δεν υπάρχει.
- Βάλε ρεαλιστικούς στόχους και αποδέξου ότι είναι εντάξει να κάνεις λάθη.
- Δώσε έμφαση στην πρόοδο και όχι στο τέλειο αποτέλεσμα.
Η αυτοπεποίθηση χτίζεται σταδιακά, με μικρά βήματα κάθε μέρα. Αν αναγνωρίσεις τα εμπόδια που σε κρατούν πίσω και δουλέψεις πάνω τους, θα δεις σημαντική διαφορά στον τρόπο που βλέπεις τον εαυτό σου!
Ο ρόλος της roē
Στην roē, στηρίζουμε την ενίσχυση και την ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης μέσα από μια ολιστική προσέγγιση που συνδυάζει εξατομικευμένες συνεδρίες, βιωματικά σεμινάρια και εξειδικευμένα προγράμματα προσωπικής ανάπτυξης.
Οι θεραπευτικές μας παρεμβάσεις, είτε μέσω ατομικής ψυχοθεραπείας είτε μέσα από ομάδες αυτοβελτίωσης, εστιάζουν στην ενίσχυση της εσωτερικής δύναμης, την αλλαγή περιοριστικών πεποιθήσεων και την καλλιέργεια της θετικής αυτοεικόνας.
Παράλληλα, προσφέρουμε στοχευμένα workshops και συνεδρίες coaching που βοηθούν στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων, στη διαχείριση του φόβου αποτυχίας και στην έξοδο από τη ζώνη άνεσης, ώστε κάθε άτομο να αποκτήσει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική του ζωή.
Πότε και Γιατί να Ζητήσω Βοήθεια;
Αν νιώθεις ότι η χαμηλή αυτοπεποίθηση σε εμποδίζει να ζήσεις τη ζωή που θέλεις, είναι σημαντικό να αναζητήσεις επαγγελματική υποστήριξη. Μερικά σημάδια που δείχνουν ότι η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι ωφέλιμη:
- Φοβάσαι υπερβολικά την αποτυχία ή αποφεύγεις ευκαιρίες από φόβο ότι δεν θα τα καταφέρεις.
- Η εικόνα που έχεις για τον εαυτό σου σε επηρεάζει αρνητικά στην καθημερινότητά σου.
- Η αυτοκριτική σου γίνεται τόσο έντονη που σε παραλύει.
Εν κατακλείδι η αυτοπεποίθηση είναι ένα θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίζεται η ευεξία μας, οι σχέσεις μας και η προσωπική μας εξέλιξη. Δεν είναι κάτι σταθερό όμως με την σωστή καθοδήγηση, μπορεί να ενισχυθεί και να δυναμώσει.
Αν νιώθεις ότι χρειάζεσαι υποστήριξη, στη roē είμαστε εδώ για να σου προσφέρουμε τα εργαλεία και την καθοδήγηση που χρειάζεσαι. Μη διστάσεις να κάνεις το πρώτο βήμα προς μια πιο δυναμική και σίγουρη εκδοχή του εαυτού σου!
Βιβλιγογραφία:
o Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. W. H. Freeman.
o Baumeister, R. F., & Vohs, K. D. (2004). Handbook of self-regulation: Research, theory, and applications. Guilford Press.
o Branden, N. (1994). The six pillars of self-esteem. Bantam.
o Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268.
