Τι είναι το Mind-Body Connection:
Στην αρχαιότητα υπήρχε η πίστη της σύνδεσης νου και σώματος. Την ιδέα του διαχωρισμού – δυισμού έφεραν οι θέσεις του Rene Descartes τον 16ο αιώνα, που υποστήριξε ότι αφού το σώμα είναι φυσικό, δηλαδή υλικό, δεν μπορεί να είναι ένα με τον νου που είναι άυλος!
Αυτή η κοσμοθεωρία επηρέασε βαθιά τη σύγχρονη επιστήμη, η οποία αρχίζει να την αναθεωρεί τελικά, μέσα από έρευνες και αποδείξεις που τη θέτουν υπό αμφισβήτηση, τα τελευταία 30 χρόνια.
Εδώ και αρκετά χρόνια, λοιπόν, ερευνάται διαρκώς η σχέση μεταξύ της υγείας μας -που κρίνεται με σαφείς ιατρικούς όρους που αφορούν στο υλικό μας σώμα- και των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς μας, που αφορούν στις νοητικές μας διεργασίες. Οι έρευνες, δε θα μπορούσαν να αφήσουν φυσικά απ’ έξω και τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνικοοικονομικές και πολιτισμικές συνθήκες διαμορφώνουν την προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου.
Έτσι, διαμορφώθηκε το λεγόμενο βίο-ψυχό-κοινωνικό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο «δεν υπάρχει πραγματικός διαχωρισμός μεταξύ νου και σώματος, λόγω των δικτύων επικοινωνίας που υπάρχουν μεταξύ του εγκεφάλου και του νευρολογικού, ενδοκρινικού και ανοσοποιητικού μας συστήματος», όπως λέει και ο Oakley Ray, Ομότιμος Καθηγητής Ψυχολογίας, Ψυχιατρικής και Φαρμακολογίας στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt (Nashville, TN, ΗΠΑ).
Η Φυσιολογία της Σύνδεσης Νου-Σώματος:
Η φυσιολογία μας, δεν είναι παρά το σύνολο των λειτουργιών μας. Στο σώμα μας εμπεριέχονται όλα όσα βλέπουμε, ή μπορούμε να απεικονίσουμε με διάφορους τρόπους, αλλά και όσα δεν μπορούμε να «δούμε».
Έτσι, το κεντρικό νευρικό μας σύστημα επεξεργάζεται τις πληροφορίες που λαμβάνει από τις αισθήσεις και ρυθμίζει διάφορες λειτουργίες του οργανισμού μας, όπως τις σκέψεις και τη λογική μας.
Οι νευροδιαβιβαστές, οι χημικές ουσίες δηλαδή, που χρησιμοποιούνται από το κεντρικό νευρικό μας σύστημα για να μεταφέρουν τις πληροφορίες στα κύτταρά μας, ρυθμίζουν με τη σειρά τους τα συναισθήματά, αλλά και τις διάφορες αισθητηριακές αντιδράσεις, όπως για παράδειγμα τον πόνο, αλλά και την όρεξη, τις διαθέσεις, την προσοχή, τον μηχανισμό επιβράβευσης, τη χαλάρωση, την ηρεμία και τον ύπνο μας.
Ενώ νέοι κλάδοι, όπως αυτός της Ψυχο-Νευρο-Ανοσολογίας, ασχολούνται σήμερα με τη συσχέτιση των ψυχικών μας καταστάσεων και του ανοσοποιητικού μας συστήματος!
Συναισθηματική Υγεία και Mind-Body Connection:
Θα έχετε προσέξει τον τρόπο με τον οποίο τα συναισθήματά σας έρχονται να αναστατώσουν το σώμα σας, π.χ. ο φόβος μπορεί να φέρει εφίδρωση και αίσθημα παλμών, ο θυμός ένταση στους μύες και αναψοκοκκίνισμα, ο έρωτας ταχυκαρδία κλπ.
Κάπως έτσι και στο στρες της καθημερινότητας, που δύσκολα μπορεί να αποφευχθεί για τους περισσότερους από εμάς, το σώμα μας αντιδρά, ζορίζοντας ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Πονοκέφαλοι, ταχυκαρδίες, μυϊκοί πόνοι, αίσθημα δυσφορίας και αϋπνία, είναι μερικές από αυτές τις αντιδράσεις.
Μέσω της σύνδεσης νου-σώματος μπορούμε να διαχειριστούμε το άγχος μας και να μειώσουμε τα δυσφορικά σωματικά μας αισθήματα. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να μπούμε στην παρούσα στιγμή για να μειώσουμε το στρες μας και κάποιοι από αυτούς είναι:
- Να σταματήσουμε για λίγο και να αρχίσουμε να παρατηρούμε άλλους ανθρώπους,
- Να δούμε ένα αστείο βίντεο,
- Να περπατήσουμε (κατά προτίμηση σε ανοιχτό χώρο) με αργό ρυθμό, επικεντρωμένοι στο κάθε μας βήμα
- Να πάρουμε μερικές βαθιές ήρεμες αναπνοές,
- Να θυμηθούμε όμορφα περιστατικά του παρελθόντος
- Να παρατηρήσουμε τα σύννεφα
- Να αγκαλιάσουμε κάποιον, τον εαυτό μας, ή να χαϊδέψουμε ένα κατοικίδιο
Θεραπεία και αποκατάσταση μέσω σύνδεσης νου-σώματος:
Όσο περισσότερο αναγνωρίζουμε την αμφίδρομη σχέση μεταξύ νου-σώματος, τόσο περισσότερο αντιλαμβανόμαστε ότι η υιοθέτηση μιας πιο ολιστικής προσέγγισης για την υγεία και την ευεξία μας, είναι μονόδρομος!
Πλέον, σε πάρα πολλά νοσοκομεία του εξωτερικού (από το Νοσοκομείο Παίδων της Βοστόνης, έως τα Johns Hopkins, Mayo Clinic, UCLA & UCSF Medical Center, Yale κ.α.), εφαρμόζουν επικουρικά με τις φαρμακευτικές θεραπείες και πλήθος ολιστικών θεραπειών, όπως Μασάζ, Ρέικι, Βελονισμό, Κινέζικα θεραπευτικά βότανα, Yoga, Ασκήσεις Αναπνοής, Αρωματοθεραπεία, Διαλογισμό και Αrt Τherapy. Ο λόγος είναι ότι σύμφωνα με τα αποτελέσματα όλων των μελετών, τα άτομα που δέχονται συνδυαστικά τις ολιστικές θεραπείες, καταφέρνουν να μειώσουν αισθητά τους πόνους, να έχουν καλύτερη ποιότητα και αισθητά μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής!
Αλλαγές στον τρόπο ζωής, για την καλλιέργεια μιας ισχυρής σύνδεσης μυαλού-σώματος:
Ο ολιστικός τρόπος ζωής, που μας επιτρέπει να γεφυρώνουμε αυτό που χρόνια νομίζαμε ότι είναι χωριστό –το νου και το σώμα μας- είναι λοιπόν το ζητούμενο. Και από αυτό, δεν μπορούν να λείψουν θέματα που αφορούν στην τροφή μας κλπ.
Σίγουρα έχετε ακούσει για τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής. Είναι αλήθεια, δεν πρόκειται για αστικό μύθο! Η μεσογειακή και η ισορροπημένη διατροφή γενικότερα, η πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, σε συνδυασμό με τη μειωμένη λήψη ζωικής πρωτεΐνης και ζάχαρης, έχει αποδειχθεί ότι έχει πολλαπλά οφέλη στον οργανισμό μας.
Επικουρικά:
- η ήπια φυσική άσκηση,
- οι τεχνικές διαχείρισης του στρες σαν αυτές που αναφέραμε παραπάνω,
- ο καλός αερισμός των χώρων που ζούμε, εργαζόμαστε και κυρίως κοιμόμαστε,
- ο επαρκής και συνεχόμενος νυχτερινός ύπνος και
- η επίγνωση της παρουσίας μας στην κάθε μας στιγμή,
είναι μικρές προτάσεις -χωρίς κόστος- που μπορεί να φέρουν μεγάλες αλλαγές στην καθημερινότητά μας και που μπορούν να βοηθήσουν στο να ενώσουμε όλα μας τα κομμάτια!
Καλλιεργώντας τη συνειδητή σύνδεση μυαλού-σώματος:
Οι πιο διαδεδομένες τεχνικές που μπορούν να μας βοηθήσουν στην επίγνωση της σύνδεσης νου-σώματος, είναι ο διαλογισμός και το mindfulness.
Τα οφέλη των πρακτικών ενσυνειδητότητας είναι πολλαπλά, καθώς η συνειδητή μεταφορά μας από το επώδυνο παρελθόν στο παρόν και η αλλαγή της εστίασης μας από το δυσλειτουργικό μέρος στο λειτουργικό σύνολο, μας επαναφέρει στο εδώ και τώρα, μειώνοντας τα σωματικά συμπτώματα του στρες που φέρνει ο ανεξέλεγκτός ρυθμός των σκέψεων μας.
Σύνδεση μυαλού-σώματος στην καθημερινή ζωή:
Όσο περισσότερο, μέσω της ενσυνειδητότητας, της σύνδεσης νου-σώματος, ενώνουμε τα κομμάτια, δημιουργώντας το παζλ του ενιαίου μας εαυτού, τόσο περισσότερο γινόμαστε κοινωνοί αυτής της νέας αλήθειας και στις σχέσεις μας με τους άλλους.
Η σύνδεσή μας με τον εαυτό μας, αλλάζει και την σύνδεσή μας με τον κόσμο. Η ενσυναίσθηση, η συμπόνια, η κατανόηση, η ευγνωμοσύνη και πολλά ακόμη αποκτούν νέο νόημα.
Αν και ο δρόμος αυτός φαίνεται να είναι νέος, στην πραγματικότητα είναι ο παλαιότερος και ο ασφαλέστερος. Τη σύνδεση του νου και του σώματος τη γνώριζαν οι παλιοί και αυτό επικυρώνεται από την πληθώρα των παροιμιών που σηματοδοτούν τη σχέση π.χ. « μου κόπηκαν τα ήπατα» (σήμερα γνωρίζουμε ότι το συκώτι είναι η έδρα του θυμού του φόβου αλλά και του θάρρους). Παλιά πίστευαν ότι αυτοάνοσες διαταραχές, όπως τα εκζέματα, σχετίζονται με το στρες, σήμερα μπορούμε να το επιβεβαιώσουμε και πολλά ακόμη.
Δεν χρειάζεται να πάθουμε για να μάθουμε. Ο δρόμος της εσωτερικής σύνδεσης, της ισορροπίας και της επανένωσης του όλου βρίσκεται στη ροή!
