Τι είναι η Κοινωνική Εργασία;
Η Παγκόσμια Ημέρα της Κοινωνικής Εργασίας, κάθε χρόνο γιορτάζεται την 3η Τρίτη του Μαρτίου και φέτος πραγματοποιείται στις 19 Μαρτίου.
Η ημέρα αυτή, λειτουργεί ως εφαλτήριο, για να αναδείξει και να υποστηρίξει τον ρόλο και τη σημασία των Κοινωνικών Λειτουργών σε παγκόσμιο επίπεδο. Έχει ως στόχο, να προβάλει το έργο των Κοινωνικών Λειτουργών και να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με τα κοινωνικά ζητήματα.
Με αφορμή λοιπόν την ημέρα αυτή, η roē θέλει να αναδείξει όχι μόνο το πολύ σημαντικό έργο που επιτελούν καθημερινά οι Κοινωνικοί Λειτουργοί, αλλά και το γιατί είναι σημαντικό όλοι, να γνωρίζουμε για αυτό τους το έργο.
Συνολικά, η Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Εργασίας, είναι μια ευκαιρία να αναγνωρίσουμε, να τιμήσουμε και να υποστηρίξουμε το ανεκτίμητο έργο που επιτελούν οι Κοινωνικοί Λειτουργοί σε όλο τον κόσμο.
Η Κοινωνική Εργασία, είναι εφαρμοσμένη κοινωνική επιστήμη, η οποία προωθεί την κοινωνική αλλαγή και ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την ενδυνάμωση των ανθρώπων.
Βασικός της στόχος, η διευκόλυνση της κοινωνικής ενσωμάτωσης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων που βιώνουν καταστάσεις υψηλού κινδύνου. Οι αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης, των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της συλλογικής ευθύνης και του σεβασμού της διαφορετικότητας, είναι κεντρικές στην Κοινωνική Εργασία.
Η Κοινωνική Εργασία θεμελιώνεται από τις θεωρίες των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, και συνδέει ανθρώπους και δομές προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ζωής, αλλά και για να ενισχυθεί η ευημερία τους.
Τι σπουδές χρειάζεται να έχει ένας Κοινωνικός Λειτουργός
Το επάγγελμα του/της Kοινωνικού/ης Λειτουργού, είναι διεθνώς αναγνωρισμένο, καθόσον υπάρχουν Σχολές και Τμήματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Κοινωνική Εργασία παγκοσμίως, είτε ως αυτόνομα τμήματα, είτε ως τμήματα σχολών εφαρμοσμένων κοινωνικών επιστημών. Στη χώρα μας η Κοινωνική Εργασία ως αντικείμενο σπουδών, είναι τετραετούς φοίτησης και λαμβάνει χώρα στα παρακάτω Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης: Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου και του Πανεπιστημίου Πατρών.
Σε ποιους τομείς εργάζονται οι Κοινωνικοί Λειτουργοί;
Ένας Κοινωνικός Λειτουργός μπορεί να εργαστεί, τόσο στον ιδιωτικό τομέα, όσο και στον δημόσιο τομέα. Παρακάτω αναφέρονται μερικά από τα πλαίσια εργασίας του:
- Τομέας Κοινωνικής Φροντίδας (Διευθύνσεις Κοινωνικής Πρόνοιας, Προγράμματα Παιδικής Προστασίας, Προγράμματα για Ηλικιωμένα Άτομα και Άτομα με Αναπηρία, Προγράμματα καταπολέμησης της Φτώχειας κ.α.)
- Τομέας της Υγείας (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας ή/και Ψυχικής Υγείας)
- Τομείς εκπαίδευσης (Μονάδες Ειδικής Αγωγής ή Σχολεία)
- Τομέας Παραβατικότητας (Κοινωνικές Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων ή Φυλακών)
- Τοπική Αυτοδιοίκηση (Κοινωνικές Υπηρεσίες)
- Υπηρεσίες που εργάζονται κατά της βίας, της κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών, εφήβων και ενηλίκων
- Τομέας Κοινωνικής Ασφάλισης και Επαγγελματικού Προσανατολισμού
- Μονάδες Απεξάρτησης
- Συμβουλευτικά Κέντρα
- Υπηρεσίες για Μετανάστες – Πρόσφυγες
- MKO
Ποιες είναι οι δεξιότητες που πρέπει να έχει ένας Κοινωνικός Λειτουργός;
Ο Κοινωνικός Λειτουργός, προκειμένου να μεγιστοποιήσει τα αποτελέσματα των εργασιών του, διαθέτει διάφορες δεξιότητες που του επιτρέπουν να εργάζεται αποτελεσματικά στον χώρο της κοινωνικής εργασίας. Ορισμένες από αυτές τις δεξιότητες περιλαμβάνουν:
Ενσυναίσθηση και συμπόνια: Οι Κοινωνικοί Λειτουργοί, δείχνουν ενσυναίσθηση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πελάτες τους, επιδεικνύοντας με αυθεντικότητα ενδιαφέρον για την ευημερία τους.
Επικοινωνιακές Δεξιότητες: Έχουν αμεσότητα στην επικοινωνία, ενεργητική ακρόαση, και επικοινωνούν αποτελεσματικά με πελάτες, άλλους επαγγελματίες υγείας και διάφορους συνεργάτες.
Δεξιότητες Αξιολόγησης: Μπορούν να αξιολογούν τις ανάγκες και τις δυσκολίες των πελατών τους, ώστε να προσφέρουν κατάλληλη στήριξη και να παρέμβουν όπου χρειάζεται.
Επαγγελματική Ηθική: Τηρούν υψηλά επαγγελματικά πρότυπα, αρχές και αξίες.
Συνεργατικές Δεξιότητες: Η συνεργασία με άλλους επαγγελματίες υγείας, κοινοτικούς οργανισμούς και άλλους συνεργάτες είναι ουσιώδης. Οι Κοινωνικοί Λειτουργοί χρειάζεται να είναι ικανοί να συνεργάζονται αποτελεσματικά σε ομαδικό περιβάλλον.
Διοικητικές Δεξιότητες: Χρειάζεται να είναι οργανωμένοι, να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τον χρόνο τους και να μπορούν να είναι χειρίζονται πολλαπλές υποθέσεις και καθήκοντα ταυτόχρονα.
Καθήκοντα ενός κοινωνικού λειτουργού:
Ο Κοινωνικός Λειτουργός, εκτελεί πολλαπλά και ποικίλα καθήκοντα, με σκοπό την παροχή υποστήριξης και βοήθειας σε άτομα, οικογένειες και κοινότητες που αντιμετωπίζουν διάφορες κοινωνικές προκλήσεις (π.χ. covid εποχή, οικονομική κρίση, κακοποίηση). Τα καθήκοντα αυτά περιλαμβάνουν:
Αξιολόγηση Αναγκών
Πραγματοποίηση συνεντεύξεων με πελάτες για αξιολόγηση των κοινωνικών, οικονομικών και ψυχοκοινωνικών τους αναγκών.
Σχεδιασμός και Υλοποίηση Προγραμμάτων
Ανάπτυξη εξατομικευμένων προγραμμάτων υποστήριξης και επίλυσης προβλημάτων για τους πελάτες.
Παροχή Συμβουλευτικής και Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης
Παροχή συμβουλών και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης για την αντιμετώπιση προσωπικών ή οικογενειακών δυσκολιών.
Σύνδεση με Κοινοτικούς Πόρους
Καθοδήγηση των πελατών προς διάφορους κοινοτικούς πόρους και υπηρεσίες.
Διαχείριση Κρίσεων
Παροχή υποστήριξης σε άτομα που βρίσκονται σε κρίσιμες καταστάσεις ή αντιμετωπίζουν εκτάκτους προβληματισμούς.
Συνεργασία με Άλλα Επαγγέλματα
Συνεργασία με άλλους επαγγελματίες υγείας, εκπαιδευτικούς και κοινοτικούς φορείς για την ολοκληρωμένη φροντίδα των πελατών.
Εκπαίδευση και Ενημέρωση
Παροχή εκπαίδευσης και ενημέρωσης σε άτομα και ομάδες σχετικά με κοινωνικά θέματα, προληπτικές πρακτικές και δικαιώματα.
Παρακολούθηση και Αξιολόγηση
Παρακολούθηση της προόδου των πελατών και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Ο Κοινωνικός Λειτουργός επιδιώκει να προσφέρει ολοκληρωμένη υποστήριξη προς το άτομο και την κοινότητα, προωθώντας την ευημερία και τη δικαιοσύνη.
Κώδικας Δεοντολογίας
Οι Κοινωνικοί Λειτουργοί, λειτουργούν βάσει καθορισμένων αρχών δεοντολογίας που καθοδηγούν τη συμπεριφορά τους και εξασφαλίζουν την προστασία των δικαιωμάτων και την ασφάλεια των πελατών τους. Οι ακριβείς κώδικες δεοντολογίας, μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τον οργανισμό ή τον σύνδεσμο που τους έχει θεσπίσει, αλλά υπάρχουν κάποιες κοινές αρχές που συνήθως περιλαμβάνονται:
Σεβασμός προς την Αξιοπρέπεια: Σεβασμός της αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων του κάθε ατόμου, χωρίς διακρίσεις.
Δικαιοσύνη και Ευκαιρίες: Προαγωγή της δικαιοσύνης, της ισότητας και της πρόσβασης σε ευκαιρίες για όλους, ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, θρησκείας, οικονομικής κατάστασης κ.λπ.
Εμπιστευτικότητα: Διατήρηση εμπιστευτικότητας για τις πληροφορίες που αφορούν τους πελάτες, εκτός αν υπάρχει συγκατάθεση ή υποχρέωση από το νόμο για αποκάλυψη.
Επαγγελματική Συμπεριφορά: Διατήρηση επαγγελματικής συμπεριφοράς και αποφυγή συμπεριφορών που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στον πελάτη ή να αποτελέσουν σύγκρουση συμφερόντων.
Ανάπτυξη και Εκπαίδευση: Συνεχής ανάπτυξη των δικών τους δεξιοτήτων και γνώσεων, καθώς και εκπαίδευση των πελατών και του κοινού.
Οι παραπάνω αρχές, αποτελούν μόνο μια γενική επισκόπηση των βασικών αξιών και δεοντολογικών αρχών που καθοδηγούν τους κοινωνικούς λειτουργούς. Σε πολλές χώρες και οργανισμούς, υπάρχουν ειδικοί κώδικες δεοντολογίας που καθορίζουν τις συγκεκριμένες αρχές και πρακτικές που πρέπει να ακολουθούν οι επαγγελματίες κοινωνικής εργασίας.
Η αναγκαιότητα των Κοινωνικών Λειτουργών στην σημερινή εποχή
Οι Κοινωνικοί Λειτουργοί πράγματι αποτελούν σημαντικό κομμάτι της κοινωνικής υποδομής και είναι απαραίτητοι για την αντιμετώπιση πολλών κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων. Ας εξετάσουμε πώς μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων.
Βία και Κακοποίηση:
Μπορούν να παρέχουν υποστήριξη σε θύματα βίας και κακοποίησης, προσφέροντας ασφαλείς χώρους, ψυχοκοινωνική υποστήριξη και καθοδήγηση για την αντιμετώπιση των συνεπειών.
Προαγωγή Κοινωνικής Συνοχής (Μεταναστευτικό Κύμα): Συμβάλλουν στην ομαλή ένταξη των μεταναστών, παρέχοντας πληροφορίες, υποστήριξη στην αναζήτηση εργασίας και προσφέροντας ψυχοκοινωνική υποστήριξη.
Προβλήματα Ψυχικής Υγείας: Παρέχουν ψυχοκοινωνική υποστήριξη και προώθηση της πρόληψης, αναγνωρίζοντας πρόωρα τα σημάδια ψυχικών προβλημάτων και κατευθύνοντας σε κατάλληλες υπηρεσίες.
Εξάρτηση από Ουσίες: Προσφέρουν υποστήριξη σε άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης, συμπεριλαμβανομένης της καθοδήγησης προς προγράμματα απεξάρτησης και της παροχής ψυχοκοινωνικής στήριξης.
Οικονομικές Δυσκολίες:
Σε περιπτώσεις οικονομικών δυσκολιών, ο Κοινωνικός Λειτουργός μπορεί να παρέχει συμβουλές για οικονομική διαχείριση, να κατευθύνει προς πόρους υποστήριξης και να εξετάζει επιλογές για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων.
Παιδικές Δυσκολίες (Μαθησιακές, Συμπεριφοράς, Κοινωνικές):
Σε περιπτώσεις παιδικών δυσκολιών, ο Κοινωνικός Λειτουργός μπορεί να παρέχει υποστήριξη στο παιδί, στους γονείς και στο σχολείο, προωθώντας τη συνεργασία με εκπαιδευτικούς και άλλους ειδικούς.
Συνολικά, οι Κοινωνικοί Λειτουργοί επεμβαίνουν όταν υπάρχει ανάγκη για ψυχοκοινωνική υποστήριξη, επαγγελματική καθοδήγηση ή παροχή πόρων προκειμένου να βοηθήσουν άτομα και οικογένειες, να αντιμετωπίσουν τις όποιες προκλήσεις και προβλήματα.
Ορισμένοι τρόποι με τους οποίους η Παγκόσμια Ημέρα Κοινωνικής Εργασίας λειτουργεί ως εφαλτήριο για τη στήριξη των Κοινωνικών Λειτουργών περιλαμβάνουν:
Αυξημένη Ευαισθητοποίηση:
Η ημέρα αυτή βοηθά στην αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Κοινωνικοί Λειτουργοί σε όλο τον κόσμο. Αυτή η ευαισθητοποίηση μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατανόηση και υποστήριξη από το κοινό.
Κοινοτική Δράση:
Κοινοτικές οργανώσεις, κυβερνητικοί και άλλοι φορείς, μπορούν να διοργανώνουν εκδηλώσεις, σεμινάρια και προγράμματα για να ενισχύσουν την υποστήριξη προς τους Κοινωνικούς Λειτουργούς.
Ανάδειξη Επιτευγμάτων:
Δίνεται σημαντική ευκαιρία, να αναδειχθούν τα επιτεύγματα των Κοινωνικών Λειτουργών και οι θετικές επιπτώσεις που έχουν στις ζωές των ανθρώπων που υπηρετούν.
Προώθηση Επαγγελματικής Ανάπτυξης:
Εκδηλώσεις και προγράμματα που συνδέονται με την Παγκόσμια Ημέρα των Κοινωνικών Λειτουργών μπορούν να προάγουν την επαγγελματική ανάπτυξη και κατάρτιση των Κοινωνικών Λειτουργών.
Ο ρόλος του Κοινωνικού Λειτουργού είναι εξαιρετικά ευρύς και δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένες θέσεις ή αρμοδιότητες. Εργάζονται σε διάφορα πεδία και αναλαμβάνουν ποικίλες ευθύνες, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σε διάφορα περιβάλλοντα.
Η ύπαρξη Κοινωνικών Λειτουργών στο σήμερα, είναι εξαιρετικά αναγκαία και η συμβολή τους είναι κρίσιμη για την προάσπιση των δικαιωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Η δουλειά τους είναι πραγματικά πολυποίκιλη και ανταποκρίνεται σε διάφορες ανάγκες της κοινωνίας. Η προσφορά τους στην κοινωνία είναι ουσιαστική, καθώς επιδιώκουν τη βελτίωση των συνθηκών ζωής και την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Στη roē, αναγνωρίζουμε την ποικιλότητα των καθημερινών δυσκολιών και πιστεύουμε ότι όλοι μας έχουμε ευθύνη, για την κοινωνία και το περιβάλλον, μέσα στα οποία ζούμε και δραστηριοποιούμαστε! Οργανώνουμε κοινωνικές δράσεις σε συνεργασία με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, με στόχο την στήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Σε συνεργασία με Κοινωνικούς Λειτουργούς, διάφορων οργανώσεων και δομών, προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε τα απαραίτητα -ανά περίσταση και περίπτωση- αγαθά, για τη φροντίδα των ανθρώπων που βρίσκονται σε ανάγκη, καθώς και τη διαμόρφωση ουσιαστικών συνθηκών για την ανάπτυξη του δυναμικού τους.
Είναι μια εξαιρετική ευκαιρία, να επισημάνουμε το σημαντικό έργο που επιτελούν οι Κοινωνικοί Λειτουργοί σε όλο τον κόσμο και τον σημαντικό τους ρόλο στην προαγωγή της κοινωνικής ευημερίας.
Οι Κοινωνικοί Λειτουργοί συνεισφέρουν σημαντικά στην κοινωνία, υποστηρίζοντας εκείνους που έχουν ανάγκη, προάγοντας τη δικαιοσύνη και την ισότητα, και εργαζόμενοι για τη δημιουργία ενός δίκαιου και συνεκτικού κοινωνικού περιβάλλοντος. Η αφοσίωσή τους στην υποστήριξη των ατόμων και των κοινοτήτων που το έχουν ανάγκη αξίζει την εκτίμηση όλων μας.
Ας συνεχίσουμε να τιμούμε και να υποστηρίζουμε τους Κοινωνικούς Λειτουργούς, αναγνωρίζοντας την αξία τους και ευαισθητοποιώντας το κοινό, για τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν στην κοινωνία μας.
Τέλος, κάτι που θα έπρεπε να προβληματίζει οποιοδήποτε κοινωνικό επιστήμονα και σκεπτόμενο πολίτη, είναι το γεγονός ότι στα ΜΜΕ, δεν ακούγεται ποτέ η φωνή των Κοινωνικών Λειτουργών και τα αιτήματά τους. Αυτό το σχόλιο, ας αποτελέσει τροφή για σκέψη.
