Είτε το παιδί μας είναι 2 χρονών και ξεκινάει παιδικό σταθμό, είτε το παιδί μας είναι 4 ετών και ξεκινάει νηπιαγωγείο, χρειάζεται να γνωρίζουμε ότι και στις δύο περιπτώσεις η βάση είναι η συναισθηματική υποστήριξη σε αυτό το νέο ξεκίνημα και σε αυτόν τον πρώτο αποχωρισμό.
Αυτή η νέα αρχή, η επαφή του παιδιού μας με ένα νέο περιβάλλον, με νέους ανθρώπους, με νέους κανόνες και όρια, αναπόφευκτα θα φέρει αλλαγές στην καθημερινότητά μας και στη ρουτίνα μας. Οι αλλαγές αυτές θα είναι και πρακτικές αλλά και συναισθηματικές και θα έρθουν πρωτίστως από το ίδιο το παιδί. Ωστόσο, θα χρειαστεί να προσαρμόσουμε και εμείς την καθημερινότητά μας, για να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον για το παιδί μας και να του παρέχουμε τις κατάλληλες συνθήκες για την υγιή ανάπτυξή του και τη συναισθηματική του υποστήριξη.
Το παιδί μας σε αυτό το νέο του ξεκίνημα έχει να διαχειριστεί αρχικά τον αποχωρισμό από εμάς και την ένταξή του σε ένα καινούριο σχολικό περιβάλλον. Αναπτυξιακά, σε αυτές τις ηλικίες δεν είναι εύκολο να διαχειριστούν κάτι τέτοιο, για αυτό χρειάζονται χρόνο και εμάς στο πλευρό τους. Κάθε παιδί είναι μοναδικό και κάθε σχολικό περιβάλλον είναι διαφορετικό, γεγονός που είναι σημαντικό να γνωρίζουμε, ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι ψυχικά για την υπομονή και το χρόνο που χρειάζεται για να μπουν σε μια ροή όλα τα νέα δεδομένα.
Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζουμε ως γονείς είναι ότι δε γνωρίζουμε τι να περιμένουμε ή ακόμα και η προσδοκία ότι το παιδί μας θα προσαρμοστεί γρήγορα, θα μπει σε πρόγραμμα, θα του αρέσει εκεί. Κάτι τέτοιο θα συμβεί με την πάροδο του χρόνου, όμως η βασική ανάγκη του παιδιού σε αυτές τις ηλικίες είναι η ασφαλής σύνδεση μαζί μας.
Για να μπορέσουμε, λοιπόν, να βοηθήσουμε το παιδί μας σε αυτή την περίοδο προσαρμογής, χρειάζεται πρώτα να ξέρουμε τι αλλαγές μπορεί να συμβούν στην καθημερινότητα μας αλλά και πώς να φτιάξουμε εμείς μια ρουτίνα που θα βοηθήσει σε αυτήν την προσαρμογή.
Οι αλλαγές ξεκινούν από το ίδιο το παιδί
Ο αποχωρισμός και η συναισθηματική φόρτιση από το σχολείο θα μεταφέρονται από το ίδιο το παιδί στο σπίτι.
- Θα συναντήσουμε δυσκολίες στο πρωινό ξύπνημα; Μπορεί να μη θέλει να πάει σχολείο, να βάζει τα κλάματα πριν φύγουμε, να αρνείται να ντυθεί, να καθυστερεί.
- Κατά την επιστροφή του από το σχολείο, μπορεί να αρνείται να συνεχίσει συνήθεις που είχε, για παράδειγμα να παίζει μόνο του, να συμμετέχει σε εξωσχολικές δραστηριότητες κα. Αυτό που θα αναζητάει πιο πολύ, είναι ο χρόνος μαζί σας και πιθανόν να δείχνει έντονα σημάδια προσκόλλησης.
- Είναι πιθανό να έχει έντονα ξεσπάσματα και συναισθήματα. Μην ξεχνάμε ότι ιδιαίτερα σε αυτές τις ηλικίες, επειδή τα παιδιά δεν μπορούν να επικοινωνήσουν ακριβώς τι τους έχει συμβεί, επικοινωνούν τα συναισθήματά τους με έντονες συμπεριφορές. Η αιτία όμως πίσω από αυτές τις συμπεριφορές είναι η έλλειψη σύνδεσης και η συναισθηματική φόρτιση. Με απλά λόγια, θέλουν να σας πουν ‘μου λείπεις, έγιναν τόσα πράγματα στο σχολείο δεν ξέρω πώς να τα διαχειριστώ’.
- Το παιδί μας θα φέρει συμπεριφορές που μπορεί να μην τις είχαμε στο δικό μας περιβάλλον. Σε αυτές τις ηλικίες, τα παιδιά τείνουν να μιμούνται και να φέρνουν στο σπίτι ό,τι καινούριο βλέπουν στο σχολείο.
- Όλα αυτά τα συναισθήματα μπορεί να φέρουν και αλλαγές στον ύπνο του παιδιού. Ο μεσημεριανός ύπνος μπορεί να σταματήσει, το παιδί μπορεί να δυσκολεύεται να πάει το βράδυ για ύπνο, μπορεί να ξυπνάει κατά την διάρκεια της νύχτας, ή ακόμα και αν έχει κάνει την μετάβαση στο δικό του κρεβάτι, ίσως κάνει ένα πισωγύρισμα και να θέλει να κοιμάται μαζί σας.
Όλα τα παραπάνω είναι φυσιολογικά και η βάση τους είναι η ανάγκη του παιδιού για σύνδεση και επαφή.
Πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε μια ρουτίνα που θα βοηθήσει;
-Το ξεκίνημα της ημέρας είναι το πιο σημαντικό. Θα είναι πολύ βοηθητικό να ξυπνάμε πιο νωρίς για την προετοιμασία για το σχολείο. Να υπολογίσουμε χρόνο για σύνδεση αλλά και για να διαχειριστούμε όποια δυσκολία προκύψει κατά την ετοιμασία της αποχώρησης. Όταν έχουμε χρόνο, πρώτα από όλα αισθανόμαστε εμείς πιο ψύχραιμοι, δεν έχουμε άγχος να γίνουν όλα γρήγορα με αποτέλεσμα να μην μεταφέρουμε αυτό το άγχος στο παιδί μας, αλλά και να έχουμε τον χρόνο και την ηρεμία για τις πιθανές δυσκολίες κατά τον αποχωρισμό. Μέσα σε αυτόν τον χρόνο μπορούμε να δημιουργήσουμε και μια ρουτίνα σύνδεσης πριν πάει το παιδί σχολείο, είτε ετοιμάζοντας μαζί το πρωινό, είτε κάνοντας ένα μικρό παιχνίδι μαζί. Η ουσία εδώ δεν είναι ο ποσοτικός χρόνος, αλλά ο ποιοτικός χρόνος με το παιδί μας. Μπορώ δέκα λεπτά να αφοσιωθώ στην σύνδεση με το παιδί μου, δεν με απασχολεί κάτι άλλο.
-Εξίσου σημαντικό είναι να υπολογίσουμε το ίδιο και κατά την επιστροφή του παιδιού από το σχολείο. Ποιοτικός χρόνος με το παιδί για σωματική και ψυχική ξεκούραση. Χρόνος κατά τον οποίο το παιδί θα μπορέσει να αποφορτιστεί συναισθηματικά, να μοιραστεί την ημέρα του και να συνδεθεί μαζί μας.
-Τέλος, εξίσου σημαντική είναι και η δημιουργία μιας σταθερής ρουτίνας για τον ύπνο. Ιδανικά, σε αυτές τις ηλικίες τα παιδιά είναι καλό να κοιμούνται 7.30-8.30 για να είναι ξεκούραστα. Η κούραση παίζει σημαντικό ρόλο στα έντονα ξεσπάσματα μέσα στην ημέρα.
Σίγουρα αυτή η περίοδος προσαρμογής στο σχολείο είναι δύσκολη και για τα παιδιά και για εμάς. Τα παιδιά χρειάζεται να γυρνάνε σπίτι και να νιώθουν ασφάλεια, να νιώθουν ότι είμαστε εκεί να τους δώσουμε τον χρόνο και τον χώρο να ακουμπήσουν όλες αυτές τις καινούριες καταστάσεις που έχουν να διαχειριστούν. Η καθημερινότητά μας θα αλλάξει, θα έχει και εύκολες και δύσκολές μέρες και αυτό είναι εντάξει.
Μέσα σε αυτήν την νέα κατάσταση είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε εμάς. Τη δική μας φροντίδα και τον δικό μας χρόνο σύνδεσης με τον εαυτό μας. Κάνοντας ένα βήμα τη φορά, φροντίζοντας πρωτίστως τον εαυτό μας, ερχόμαστε πιο εύκολα σε επαφή με τα παιδιά μας.
